İşitme Testleri

Odyometreler, kalibre edilmiş saf ses üreten, konuşma ve çeşitli maskeleme sesleri çıkartan, bir uygulayıcı tarafından maniple edilen (mikrofonlu, kulaklıklı ve kemik yolu için vibratörlü) cihazlardır. Basit ve kompleks tipleri vardır.

Odyometrik Muayene Nedir?

İşitmenin ölçülmesi ve işitme fonksiyonlarının değerlendirilmesine odyometrik muayene denir. Bu ölçümlerde kullanılan cihazlara odyometre denir.

İşitme İki Şekilde Gerçekleşir;

1- Hava Yolu: Havada yayılan ses dalgalarının kulak kepçesi tarfından toplanarak dış kulak kanalına iletilmesi oradan da kulak zarı ve orta kulak yapılarına ve daha sonra iç kulağa iletilmesini sağlayan işitme yoludur.

2- Kemik Yolu: Ses dalgalarının kafatası kemiklerinin titreşimleri aracılığıyla direkt olarak iç kulağa iletilmesini sağlayan işitme yolu.

Normal işiten bir kulakta doğal iletişim yolu olan hava yolu ile işitme kemik yolu ile işitmeden daha iyidir

Odyolojik İnceleme Yöntemleri Nelerdir?

Tonal Odyometri:

A- Saf ses eşik odyometrisi: Saf sesler verilerek işitme eşiğini saptayan işitme testlerinin standart yöntemidir ("olmazsa olmaz bir test").

B- Eşik üstü testler: Duyma eşiği ile rahatsız olma eşiği arasındaki işitme alanını inceleyen testlerdir.

2- Konuşma odyometrisi : İnsan sesinin uyaran olarak kullanarak odyometrik değerlendirme yapılmasına konuşma odyometrisi denir.

3- Objektif odyometri:

• Admittansmetri: Orta kulak işlevlerini araştırmaya yarayan bir testtir.
• Elektrokokleografi (ECochG): İç kulak hastalıklarının tanısında yararalanılan bir testtir.
• İşitsel Uyarılmış Beyin sapı Potansiyel Testi (ABR): Elektrodlardan yararlanılarak işitme işlevini değerlndirmekte kullanılan bir testtir.

Yukardaki Testlerin Uygulanma Yöntemi

• Test yapılan ortam sessiz olmalıdır.
• Ölçüm özel sessiz kabinlerde yapılması uygundur.
• Hava yolu ölçümü kulaklıklar kulak üzerine tam olarak yerleştirilerek yapılır.
• Kemik yolu olçümü yapılırken de kemik yolu vibratörü mastoid kemik üstüne (kulak kepçesinin arkasında kalan kemik çıkıntı) yerleştirilir.

Saf ses eşik odyometrisi testine başlamadan önce hastaya değişik tonlarda sinyal sesleri duyacağı ve duyduğunda elindeki sinyal düğmesine basması söylenir. Ses uyaranlarından örnek vererek duyacağı ses ve elindeki sinyal düğmesine basma zamanı gösterilir. Testi yapan kişiyle testi yapılan kişi karşı karşıya oturmamalıdır. Ancak böylece hasta uygulayıcının el haraketlerini ve ölçüm cihazını göremez. Hastaya sesleri dinleyeceği ve bunların cok azının duyulabileceğine karşın bir çoğunun işitilmesinin güç olacağı söylenir. Hastanın cok dikkatli olması ve sesi duyduğu anda elindeki butona basması söylenir.

Hastaya Direktifler Şu Şekilde Verilebilir;

"Ben şu gördüğünüz kulaklıkları kulağınıza takacağım. Bunlardan bazı düdük ve ıslık sesleri işiteceksiniz; bazıları alçak tonda olacak. Her ses işittiğinizi düşündüğünüzde elinizdeki butona basın.Ses kesildiğinde elinizi butondan kaldırın. Hangi kulağınız daha iyi işitir? önce o kulağınız ölcülecek. Unutmayın bazı tonlar kolaylıkla işitilebilecek şekildedir. Fakat çoğunun işitilmesi güçtür. Onun için iyice dinlemelisiniz. Ses işittiğiniz zaman hatta işittiğinizi zannettiğiniz zaman butona basmalısınız." Bu şekilde elde edilen eşik değerler odyograma işaretlenir.

Odyometri Cihazları

Odyometreler, işitme duyarlığının ölçülmesi amacıyla kullanılan elektronik cihazlardır. Bu cihazlar sayesinde saf sese ve konuşma seslerine duyarlılık ölçülebilir.

Saf Ses Odyometrisi

Saf ton sesler verilerek işitme eşiğini saptamaya yarayan subjektif bir yöntemdir. Elde edilen grafiğe odyogram denir. Kullanılan odyometre aygıtlarında hava ve kemik yolu eşitleri birbirine çakışacak tarzda kalibre edilmiştir.

250, 500, 1000, 2000, 4000, 8000 Hz frekanslı saf sesler kullanılır. Saniyedeki devir sayısına göre bu seslerin birimi Hertz (Hz) olarak ifade edilir. Sesin şiddeti ise 0-120 arasındadır; ses şiddet birimi desiBel (dB) olarak tanımlanır.

Odyogramda işaretlemelerde sağ kulak için kırmızı renk , sol kulak için mavi renk kullanılır. Bu şekilde hastanın saf seslere karşı işitme eşikleri saptanır. Aşağıdaki odyogramda her iki kulakta sesnsorinöral tip işitme kaybı gözlenmektedir. Her iki kulakta saptanan 67 dB İşitme Düzeyi ortalama orta derecede işitme kaybıyla uyumludur.

Konuşma Odyometrisi

Konuşma odyometresi, pediatrik odyolojik değerlendirmede çeşitli amaçlar için kullanılmaktadır. Özellikle, uygulanan diğer testlerin sağlamasının yapılması açısından yararları olabilmektedir. Ancak, frekansa özel cevap elde edilemediği için pediatrik grupta mevcut olan işitme kaybının konfigürasyonunun belirlenmesinde tek başına yeterli değildir.

Ayrıca bu test sonuçaları işitme cihazı gerekliliğinin tespiti ve ne kadar faydalı olabileceği konusunda önemli bilgiler verir.Uygulanacak işitme cihazının tipi ve modeli konusunda (analog,dijital,kulak içi,kanal içi,kulak arkası ,gözlük tibi...)değerlendirilecek önemli skorlardır.

Konuşma odyometrisi odyometrik araştırma metodlarının tamamlayıcı parçasını oluşturur. İşitme yeteneği ve konuşmayı anlama insanın iletişim açısından pür ton sesleri duymasından daha önemlidir. Bu yüzden konuşma odyometrisinin tanı ve tedavide büyük önemi vardır.

Konuşma sesi 100 ile 8000 Hz arasında bir akustik imaj gibi algılanır. Vokal işitme kaybı iki heceli kelimeler listesi ile ölçülürken, diskriminasyon (normal anlaşılabilirlik) tek heceli kelimeler yardımıyla ölçülür.

Konuşma ya da test materyali bir teybe kaydedilir ve hastaya ya bir kulaklık yoluyla ya da serbest bir ortamda değişik ses seviyelerinde bir hoparlör yardımıyla dinletilir. Her bir ses seviyesinde doğru olarak anlaşılabilen sayı, kelime ve cümlelerin yüzdeki hesaplanır.

Konuşmanın anlaşılabilmesinin ses şiddeti seviyesine bağlılığı konuşma odyometrisiyle test edilir. Standardize Freiburg konuşma testinde ilk olarak çok heceli cümleler kullanılır. Bu işitme kaybının hızlı, kabaca bir tahmini sağlar.

Normal işitmesi olan biri 18.5 dB deki sayıların %50 sini anlar. Bu normal değer bu test için bir standart oluşturur. Buna ek olarak bu tek hece testinin amacı anlama yüzdesini bulmak ve ses şiddetini giderek arttırarak 0 anlama değerlerini bulmaktır. Normal biri tek hecelilerin 0 ünü 65 dB de (bazen 50 dB de) duyarken konuşmanın 0 anlaşılabilmesi normal kişilerde dahi 50 dB altındaki ses şiddeti değerlerinde sağlanamamaktadır.

Uygulama

Saf ses ölçüm sonuçlarına göre hesaplanan hastanın rahat duyabileceği ses yüksekliğinde üç heceli kelimeler odyometre cihazının kulaklıkları vasıtasıyla hastanın kulağına okunur ve hastanın tekrar etmesi istenir,bu şekilde ses azaltılarak devam eder, hastanın en az ses şiddetinde duyabildiği seviye rahat konuşmayı alma eşiği olarak tepit edilir(SRT). Bu sonuca göre hesaplanan hastanın en rahat dinleme seviyesi belirlenir (MCL) iki heceli kelimeler okunarak hastanın tekrar edebildiği kelime sayısı yüzde olarak kaydedilir(% SD)Bu değer işitme cihazı uygulaması önemlidir.

  **** Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz. ****