Tinnitusta İyileşme Ve Bizim Yaklaşımlarımız

Tinnitus tedavisini alıp tedavi olan kişilere pek çok soru diğer tinnitusu olan kişilerden gelecektir. Bu sorular kişinin etrafından, komşusundan veya uzak bir kişiden gelebilir. Bazende sosyal medyadan merak içinde olan kişiler olabilir. Tedavi nasıl oldu, sonucu ne oldu, ne uygulanıd gibi sorular pek fazlacadır.İkincil tedavi arayışında olan kişiler

Tinnitusta İyileşme Süreci

Kişiler kendi durumları ile özdeş olabilecek durumları arar dururlar. Halbuki,  İlk önce bilinmesi gereken, tinnitusun sübjektif yönlü bir şikayet olduğudu ve pek çok değişik nedenini olabileceği bir o kadarda nedenlere yönelik tedavilerin farklı olabileceğidir.. Bu sübjektif durumu hasta bile hekime anlatırken zorlandığı yönleri olabilmektedir. Çünkü her bir kişinin tinnitus sesleri farklılık göstermekle beraber, hissettikleri ses seviyesi ve tınısı farklıdır. Hayatlarındaki etkileşimler de farklıdır. Gene sosyal ve psikolojik olarak ta etkileşimler farklı farklıdır. Kimisi bu unsurlar etkilenmez iken, kimisinde de şiddetlice etkilenir.  Bu nedenle böylesi sübjektif unsurlara bağlı farklılıklar gösteren ve kişiye özel olan tinnitus bulguları ve tedavisinin sonuçlarını da kişi farklı hisseder.   kişilerin beklentilerindeki farklılıkları nedeniyle farklı cevaplar şeklinde yansır. Tedavi ile  tinnitus seviyesini tolere edilebilecek bir düzey kişiye yeterken, bazı kişilerde ise tamamen kaybolması beklentileri vardır. Hastalıkta en büyük sorun elle tutulabilecek veya görülebilecek nesnel bir durumun olmayışıdır.  Ancak hekimin bunu elle tutulabilecek ve görülebilecek hale getirmesine yardımcı şablonize edilmiş anketler, değerlendirme formları ve ileri boyutlu objektif testler vardır. Bu yardımcı unsurlar kişinin içinde bulunduğu sübjektif durumu hem tedavi öncesi hem de tedaviden sonra obbjektif yansıtabilen unsurlardır.  Tinitus hastası olsun veya olmasın kişilere şöyle bir soru yöneltildiğinde beş gün önce ne düşünüyordun duyguların neydi veya 10 gün önce ne yapıyordun, üzgünmüydün, ne kadar üzgündün gibi nesnel olmayan ve elle tutulamayan sorulara zorlukla cevap verirler. İnsanlar geçmişlerini çok çabuk unuturlar. İşte tinnitus tedavilerinde de bu zorluklar yaşanabilir. Kimisi kendisini çok iyi ifade edebilirken kimisi de çok zor ifade eder.  Önemli olan tinnitusun hayatlarındaki yeri, ne kadar etkileşime girdiği, sosyal ve psikolojik ne kadar tolere edilebildiği, seviyesinin ne kadar azalabildiğidir. Tabi seviye azalması da kişinin içinde bulunduğu duruma göre ve kişinin ifadelerine göre kişiden kişiye farklılıklar arz eder. Bu da duyguların sübjektif olmasından, her bir kişinin duygu ve düşüncesinin farklı farklı olmasından kaynaklanır.  

Tinnitus kafanın içinde bir yerlerde hissedilen sestir. Dışarıdan duyulan bir ses değildir. Sadece kişi kendi hisseder. Hissedilen sesin bulunduğu yer ya tam kulak içinde, ya kulak civarında ya da kafanın yanları veya üst bölgelerin dedir. Bu nedenle sesi fantom bir ses gibi düşünmek gerekir. Ayrıca bu sesin her kazanılan ses gibi beyin hafıza depolarında kayıtlı olduğunu akıldan çıkarmamak gerekir. Tedavi sonrasında bazen cılız ve varmış gibi hissedilir. Seviyeleri kişiyi hiç etkilemeyecek düzeyde olsa bile Bazen bu hafıza deposunda kayıtlı sistemden geri çağırma durumudur. Durumu daha da açtığımızda beyin içinde tinnitus yaratan unsurun yani patolojik yerin düzelmesi ile tinnitus ortadan kalkar veya tolere edilebilecek iyi seviyelere gelir. Hafıza depolarından geri çağırma işlemi ise beyinde kayıt depolarından hatırlama unsuruyla hissedilen durumdur. Bu ciddi almada kişiyi rahatsız etmez. Bir benzetme yapılırsa geçmişte yaşanan her hangi bir olayın tekrar hatırlanması gibidir. Bu durumun yeterince kontrole alınabilmesi için kişiye de düşen durumlar vardır. Beyinde oda, oda olan işlevsel yapılardan mümkün olabildiğince hafıza depolarının kapılarının açılmamasını sağlamak gerekir. Her şeyde olduğu gibi geçmişin derinliklerine atabilecek şekilde unutulmayı sağlamak gerekir. Patolojik ses üreten nokta tedavi edilmişken indirekt etki oluşturacak beyinin farklı bir bölümünde yer alan hafıza depolarındaki bu kayıtlı kısmı hiç kullanmamak önemlidir.  Biz bu nedenle kişilere önerimiz mümkün olabildiğince kendisinin hatırlatmaları sağlayacak her türlü unsurdan uzak durmasını öneririz.  Tinniusta tedavilerle bir rahatlama sağlamışlarsa daha fazla hatırlamalarla irite edecek sosyal medya, formlar, kitaplar, yazışmalar, daha pek çok unsurdan kaçınmalarını öneririz. Kendilerinde düzelen yapının tekrara bir kaotik ortama girmesini istemeyiz. Kişilerin elinde olmasa da Bazı meraklı kişilerce de sıklıkla bu durumların irte edildiklerini sürekli sorularla taciz edildikleri durumların olduğunu müşahede etmekteyiz.  Bu durumlar sosyal medyanın etkileri ile ortaya çıkmakta ve yaşanmaktadır. Bu durumların bazen had seviyelerde olur. Rahat etmek için bazen kişiler sosyal medya hesaplarını değiştirirler veya kapatırlar, bazen de sürekli hoşgörüsüz yoğun sorular karşısında defansif cevaplar iritasyonlar için fayda sağlayabilir.  Bu durumlar da tinnitusu hatırlatıcı iritasyonlara kapıları kapamak en doğru işlerden biridir. Hatırlatma unsurlarını sıfıra indirmekte tedavinin bir parçasında yer alır. Tıpkı kanser tedavisi olmuş hastaya sürekli hastalığını sormak gibi bir durumdan ibarettir. Tinituslu hastalar tedavilerden sonra iritasyonsuz hayatlarına motivasyonla tutunurlarsa yani hastalıklarını ne kadar eskitirlerse ilerleyen zamanlarda o kadar iyi yönde ilerlerler.

Tedaviler bazen hemen cevap verirken, bazen de zamana ihtiyaç vardır. Hastalar bazen çok iyi hissederlerken,  bazen de yeterince tedaviden fayda göremediklerini zannedebilirler. Amerika’dan yapılan bir çalışmada tinnitusun iyileşme sürecinin bazen uzun olabileceği bildirilmektedir.

Henüz tinnitusta % 100 lük bir tedavi yoktur.  Bizim elimizde olan bilimsel yenilikçi tedavilerle bu şans % 65-70 seviyelerine kadar değişkenlik göstermektedir.  Uyguladığımız r-TMS ve devamında veya beraberin de kişinin durumuna uygun tedavi kürleri ile hemen tedaviye cevap alınabilirken, bazen de yapılan bilimsel çalışma sonuçlarında olduğu gibi, bu süreçler 20 -25 haftaya kadar uzayabilmektedir. Bu süreç kişide tinnitus oluşturan bölgedeki patolojinin durumuyla alakalıdır. Kişi bu gibi durumlarda sabırlı olmalıdır. Çetin olan bu durumla mücadelede inatçı olmak,  pes etmemek gerekir. Zaman uzadı diye moralin bozulmaması gerekir. İşitme yollarında yer alan bozulan sinir hücrelerinin veya o bölgelerdeki patolojilerin derinliği tedavinin süresini de etkileyeceğini akıldan çıkarmamak gerekir. İşitme sinir hücrelerinin diğer sinir hücrelerine göre daha dayanıksız olduğu daha kolay etkilendiği bilinmektedir. Bu özellik işitme sinir hücrelerinin dış kılıfının yani miyelin tabakasının zayıflığından veya iç kulak hücrelerinin rejeneratif özelliklerinin zayıflıklarından kaynaklanır.

Bunca sübjektif karakter barındıran durumun elle tutulur ve gerçekçi tarafına baktığımızda; Bizim tinitusa yaklaşımımız şöyledir:

Kendi geliştirdiğimiz değerlendirme hasta sorgu formu ve muayene ile Kişinin tinnitusu konusunda ön fikir sahibi oluruz. Hastaya öncesinde dünya standardı olarak bilinen ve kişinin tedavi öncesi ve sonrası sübjektif durumunu objektif bilgisini verebilen şablonize edilmiş anketler, değerlendirme formları ve ileri boyutlu objektif testlerden faydalanırız.  Kişi kendini net ifade edemese bile bu değerlendirmeler tedavi öncesinde ve tedavi sonrasında bize net kılavuz olur.

Bu uluslararası standartlı formlar son derece güvenilir anketler olduğu çalışmalarla kanıtlanmıştır.

Sırasıyla ;

1. Tinnitus handicap questionnaire

2. Beck depresyon ölçeği

3. tinnitus inventory handicap

Formlarıdır.

Tüm bu değerlendirmeler ve skalamalar sonucunda, kişinin yapılmamışsa işitme testleri, kan laboratuvar tetkikleri istenir. Elde edilen kapsamlı değerlendirme sonucunda iş tinnitus yapan unsurun tespitine kalır. Görüşme değerlendirme safhaları çok ayrıntılı hassas olmalıdır bu ilk görüşmeler yaklaşık bir saatlik zamanımızı alır.

Subjektif tinnitusu yaratan patolojik unsurun objektif tespitinde FMRI tetkiki olarak adlandırdığınız Özellikli MR çeşidinden faydalanırız.  Klasik MR tetkikleri gros durumlara hakim olduğundan mikro detayları vermez. Bu nedenle hücresel düzey ayrıntı gerekir. Dünyada artık tinnitus tanısında FMRI tetkiki yapılması gerektiği bilimsel çalışmalarda önerilmektedir. Bu tetkike kalkışırken nöroradyoloğa kişinin tinnitus seviyeleri, tinnitusla ilgili durumları karşılıklı paylaşılarak Beyin veya diğer olası tinnitus yaratabilecek tüm unsurlar araştırılır. Nöroradyolog ile iletişim çok önemlidir. İşlemler Bizden bağımsız olan Acıbadem ( Taksim) hastanesi radyoloji servisinde yapılır. Tinnitus konusunda bu özellikleri sunabilecek veya bu konuda görüntülemeleri oluşturabilecek  başkaca da ikinci bir birim yoktur. Bu işlemler için orada kapsamlı ekip hizmet verir. Yaklaşık FMRI işlemi bir buçuk saat kadar sürer. Bu işlem bazen MR fobisi olan yani kapalı yerlerde kalma fobisi olan veya panik ataklı kişilerde tetkik öncesi endişelere neden olabilmektedir. Böyle ek sıkıntısı olanlar için özel hazırlıklar yapılarak işlemler kolaylıkla tamamlanabilmektedir. Hasta stres çekmeden kolayca işlemi tamamlayabilmektedir. Binlerce görüntünün analizi saatler sürdüğünden sonuçların elimize geçmesi bir günü bulur.

Bir gün sonrasında sonuçlarla beraber hasat bize tekrar gelir. Bizimde klinik bulgularla beraber tetkik sonuçlarımızı irdelememiz yaklaşık yarım saatimizi alır. Bu görüşmenin ardından kişinin bulgularına uygun tedavilere karar verilir. Ayrıca kişinin bulgularına bağlı tedavi süreleri ortaya çıkar. Bu süreçler ve idame tedaviler tinnitusun şiddeti ve bulgulara göre bazen bir ay bazen altı ay bazen de bir yılı bulabilmektedir.  Tedavi şeklinde bulgular esastır. Hastalara tedavilere bazen yeni jenerasyon ilaç tedavileri, bazen r-TMS tedavileri bazen de her ikisi birden uygulanır.

Damarsal yani vasküler tinnituslar için r-TMS tedavisi uygulanmaz.  Ancak işitsel yolların sinir hücreleri üzerinde olumsuz bir etkileşim varsa yukarıda bahsettiğimiz tedaviler uygulanabilir.  Hastalarımızın % 70 de r-TMS tedavisi uygulanırken, bulguların farklılığından  % 30 unda farklı tedaviler uygulamaktayız. Bu nedenle tanı ve bulgular çok önemlidir. Size durumunuzla ilgili objektif bilgi sunar. Bu objektif bulgunun tinnitus gibi durumda ne kadar önemi olduğu, paha biçilmez bir bilgisidir. Üstelik bu işlemler dünyada sayılı yerlerde yapıldığı düşünülürse bu konuda hastalar için büyük şans ve nimettir. Bilimsel tıbbi yenilikçi tetkik ve tedavi yöntemleri ile bu konuda tedavi sunan disipliner çalışan birim olarak şimdiden dünyadaki sayılı tedavi birimleri arasında yer almaktayız. 

Not :  Tinnitus ile ilgili gelişmeler ve paylaşımlarımız, 2019 yılında yayına alınmış olup, Düzenli olarak son gelişmeler update edilip düzenlenip ile paylaşılmaktadır. Yukarıda yer alan bilgiler 2022 yılı son bilgilere göre düzenlenlemelerle sunulmuştur. 2023 yılındaki tıbbi literatür yayınlarına göre yeniden düzenlemelerle sunulacaktır.

Bu bilgilerin bir kısmı tıbbi kaynaklara dayalı bilgiler olup, Bir kısmı da kendi bilimsel çalışmalarımız sonucunda tespit edilen durumlar ve bilgilerdir. Bilgi amaçlıdır ve Her hakkı saklı olup, Op.Dr.A.Ahmet Şirin'e  aittir.

Not:  Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz